Sử dụng gas an toàn và cách phân biệt bình gas thật giả

Hiện nay hàng loạt các vụ nổ gas xảy ra người dân đang có xu hướng chuyển sang dùng bếp từ. Những vụ nổ gas gần đây đã cho thấy con số thương vong khá nhiều. Trường hợp nếu bị rò rỉ gas do hở van gas thì có biện pháp khắc phục như mua van chống rò rỉ gas. Hoặc dùng loại bình gas có vỏ gas an toàn khi sử dụng.

Hầu hết các gia đình hiện nay đều rất hoang mang khi mua những hãng, đại lý cung cấp bếp gas, bình gas đểu hoặc nhập hàng nhái, hàng kém chất lượng về tiêu thụ trên thị trường Việt Nam.

Một thực tế là người dân Việt Nam rất đắn đo khi bỏ ra số tiền lớn mua bếp từ cho an toàn vì đời sống còn rất bất cập.

Vì vậy làm thế nào để sử dụng gas một cách an toàn? Làm thế nào để không bị lo lắng thi sử dụng gas trong gia đình?Làm thế nào để phân biệt được bình gas kém chất lượng?

Để sử dụng gas một cách an toàn thì cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Bếp gas gồm các bộ phận nào?

Các bộ phận của bếp gas nhìn thấy bên ngoài gồm có: họng lửa (hay còn gọi là hoa sen), chân kiềng, kiềng, nút đánh lửa. Khi sử dụng bếp gas cần phải quan sát và biết các bộ phận này để có thể sử dụng an toàn và tiết kiệm. Bình chứa gas có van khóa bảo vệ, đây là van một chiều chỉ cho phép gas từ bình ra ngoài.

Cách lắp đặt bếp gas an toàn?

Bếp gas cần phải được lắp đặt cách mặt tường ít nhất 15 cm, ngoài ra nếu có lắp đặt kệ treo trên bếp thì kệ nên cách bếp tối thiểu 1 mét. Khi lắp ống cao su dẫn gas vào khớp nối phải bảo đảm thật khớp. Nên dùng ống dẫn gas bằng cao su lưu hóa có đường kính trong 0,9-1,2 cm. Gắn chặt hai đầu ống bằng dụng cụ kẹp ống (couier).

Làm thế nào để sử dụng bếp gas một cách an toàn?

Thứ nhất, để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng nên chọn nhà cung cấp có uy tín, sử dụng chai gas (bình gas) của những hãng lớn có uy tín. Chai có độ bền và an toàn cao. Người tiêu dùng nên kiểm tra cẩn thận trọng lượng bình gas xem có đúng hay không. Nếu nhà cung cấp gian dối khối lượng gas thì không nên sử dụng gas của nhà cung cấp này nữa.

Đối với chai bằng thép, người tiêu dùng có thể kiểm tra bằng cách cân để kiểm tra trọng lượng vỏ chai và gas trong chai. Đối với chai 12 kg gas thì thông thường trọng lượng vỏ chai là 13,7 kg, như vậy nếu chai mới nạp cân đủ 25,7 kg là chấp nhận được. Khi sử dụng hết gas, nếu trọng lượng chai lúc này khoảng 14 kg thì chấp nhận được. Nếu trọng lượng lúc này lớn hơn 14 kg, chứng tỏ trong chai có chứa nước để gian lận khách hàng.

Đối với chai composite cũng có thể áp dụng cách cân như trên. Ngoài ra, chai composite có thể quan sát được lượng gas bên trong chai nên khi sử dụng hết gas mà thấy trong chai còn nhiều chất lỏng chứng tỏ trong chai có nước.

Thứ hai, sử dụng van điều áp, ống mềm chuyên dùng cho gas và có chất lượng tốt. Nên dùng ống mềm có bảo vệ chống cháy, chống chuột cắn.

Thứ ba, khi nhân viên của cửa hàng hoặc đại lý đem bình gas đến nhà cần phải kiểm tra bình gas xem: có còn hạn sử dụng không; kiểm tra niêm phong chống hàng giả của hãng gas, kiên quyết không sử dụng các bình gas quá hạn sử dụng, các bình có dấu hiệu bị rỉ sét ăn mòn kim loại, các bình kém chất lượng.

Thứ tư, trong quá trình nhân viên của cửa hàng hoặc đại lý lắp đặt bình gas vào bếp gas cần chú ý giám sát, kiểm tra xem họ làm có đúng quy trình không (chú ý kiểm tra thử xì, bật bếp gas thử để kiểm tra ngọn lửa, tắt bếp gas đúng quy trình để kiểm tra xem van có kín không). Nếu không vừa ý thì yêu cầu đổi bình gas khác.

Thứ năm, trong quá trình sử dụng thường xuyên kiểm tra sự rò rỉ gas, thực hiện đúng quy trình mở bếp/tắt bếp gas an toàn.

Tắt/mở bếp gas như thế nào để an toàn?

Khi mở bếp gas, mở van đầu bình gas trước, sau đó mở van ở bếp để sử dụng. Khi tắt bếp gas, khóa van đầu bình gas, chờ cho ngọn lửa ở bếp tắt hẳn sau đó mới khóa van bếp gas. Nếu sau khi khóa van đầu bình gas mà ngọn lửa ở bếp vẫn cháy hoài không tắt chứng tỏ van đầu bình gas không kín thì không tắt bếp gas, để nguyên hiện trường và gọi điện cho cửa hàng/đại lý gas yêu cầu đổi bình gas khác.

Nên sử dụng loại bếp gas có bộ phận cảm ứng nhiệt tự động ngắt gas khi nước tràn hoặc gió lùa làm bếp tắt lửa. Nếu bếp gas không có bộ phận cảm ứng nhiệt thì khi đun phải thường xuyên chú ý để kịp thời xử lý khi bếp bị tắt lửa.

Phải xử lý thế nào khi ngửi thấy mùi gas ?

Phải lập tức xử lý theo các bước sau khi ngửi thấy mùi gas (tức là có sự cố xì gas):

Bước 1, nhanh chóng khóa van đầu bình gas, cô lập khu vực gas xì.

Bước 2, không được có những hành động làm phát sinh tia lửa như: bật công tắc đèn, cầu dao điện, giữ nguyên trạng thái của các công tắc, phích cắm của thiết bị điện đang sử dụng (như đèn, quạt, nồi cơm điện). Cảnh báo không cho những người đang hút thuốc, thắp nhang đi vào khu vực có gas xì. Tắc các nguồn nhiệt, bếp ở khu vực xung quanh.

Bước 3, mở các cửa sổ, cửa đi. Dùng quạt tay quạt thông thoáng khu vực có gas xì để làm giảm tỷ lệ hơi gas trong không khí ở khu vực có gas xì.

Bước 4, tìm chỗ rò rỉ gas bằng nước xà phòng (xoa nước xà phòng quanh bình gas, dây dẫn… chỗ nào bọt nổi lên là có gas xì).

Bước 5, nếu bình gas bị xì, sau khi khóa van đầu bình, mở van điều áp ra khỏi bình, di chuyển bình gas bị xì ra nơi thông thoáng, dùng xà phòng (cục) trét lên chỗ bị xì, sau đó dùng dây thun quấn chỗ bị xì, gọi điện cho cửa hàng hoặc đại lý đến đổi bình gas mới. Nếu ống mềm hoặc van điều áp bị xì thì thay mới.

Chú ý, khi đang nấu mà bị tắt bếp, nếu lúc đó ngửi thấy mùi gas thì tuyệt đối không được bật bếp lại, phải nhanh chóng khóa van đầu bình gas và xử lý giống như sự cố xì gas. Chỉ bật lại bếp gas khi không còn mùi gas trong khu vực bếp.

Cách sử dụng đối với bình gas , bếp gas mini?

Loại bình này nhà sản xuất chỉ dùng cho butane gas, có áp suất thấp và chỉ sử dụng 1 lần, không cho phép nạp lại. Nhưng thực tế trên thị trường hiện nay có rất nhiều bình gas loại này được nạp lại từ bình gas 12 kg hoăc 48 kg có áp suất cao gấp 2 lần so với áp suất thiết kế của bình và nạp lại rất nhiều lần, nên rất nguy hiểm. Hiện nay các bình gas mini này còn sử dụng nhiếu ở các quán ăn, nhà hàng, nhà trọ của công nhân, sinh viên.

Khi sử dụng các bình gas - bếp gas mini này mà dùng các chảo hoặc các nồi to, lửa cháy dưới đáy nồi có thể làm nóng bình gas mini, làm cho áp suất trong bình gas tăng lên và gây nổ; vì vậy nên tránh dùng xoong nồi quá to trên bếp này.

Làm thế nào để phân biệt bình gas thật giả, kém chất lượng:

1. Thông thường với một vỏ bình đúng tiêu chuẩn sẽ có chữ khắc nổi của thương hiệu trên vỏ. Bên trong có chữ xác nhận, thân bình gas được dập bằng khuôn thép. Sau đó vỏ được đem đi kiểm định cũng như thử áp lực... rồi mới có thể chứa gas bán ra thị trường. Giá mỗi chiếc bình loại 12 kg khoảng 600 nghìn đồng. Chính vì chi phí cao nên việc làm giả vỏ bình vẫn xảy ra lâu nay. (Ảnh chụp: Mẫu vỏ bình gas của Công ty Ánh Ngọc Gas được sản xuất bởi Công ty Đông Phương).

2. Với một bình gas giả, chữ nổi phía trên vỏ bình gas của hãng ga chính hãng sẽ được dập cho mất đi, thậm chí đốt, tháo van, thay đế, rồi hàn lại... để xóa mọi dấu vết của vỏ bình gas chính hãng, thay vào đó là tên của đơn vị khác. (Ảnh chụp phía trong vỏ gas có chữ nhận biết của chính hãng Sài Gòn Gas)
Việc phân biệt bình gas thật và giả rất khó. Vì vậy, trước hết người tiêu dùng phải chịu khó tìm các thông tin từ nhà sản xuất. Người tiêu dùng cần cảnh giác trước các dấu hiệu lạ của sản phẩm như: bình gas nhẹ hơn bình thường, logo không rõ ràng, niêm chì, màng co không đồng bộ...

Các đơn vị chiết nạp trái phép thường thu gom vỏ bình gas chính hãng ngoài thị trường để chiết nạp lậu, bơm gas kém chất lượng, không đủ trọng lượng và bán theo giá gas chính hãng. Tiêu chuẩn an toàn của vỏ bình thu gom trôi nổi là một câu hỏi lớn.

3. Người tiêu dùng, khi gọi gas thường không chú ý đến các đặc tính an toàn và hạn sử dụng của vỏ bình hay thương hiệu mà chỉ gọi gas theo thói quen về màu sắc như bình xám, bình xanh, bình đỏ… tạo điều kiện cho các đối tượng kinh doanh gas giả bán hàng kém chất lượng, không an toàn. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vụ nổ do rò rỉ khí gas gần đây, ảnh hưởng đến tính mạng con người và gây thiệt hại vật chất lớn.

4. Trên tay xách của mỗi bình gas, tùy công ty, có ghi trọng lượng vỏ bình từ 12,5kg-13,5kg. Đối với loại bình gas phổ biến 12kg, tổng trọng lượng cả vỏ bình và gas bên trong sẽ là 24,5kg-25,5 kg. Do vậy, khi mua gas người tiêu dùng yêu cầu nhân viên đưa gas cân bình gas, lấy tổng trọng lượng bình gas trừ đi trọng lượng vỏ ghi ở tay xách sẽ biết số gas có trong bình.

5. Theo thống kê (không chính thức) từ các công ty kinh doanh gas thì hiện tại gas giả – hay còn gọi là gas chiết nạp trái phép đang chiếm khoảng 30% sản lượng trên thị trường gas. Mặc dù Nhà nước đã có những quy định pháp luật về việc đảm bảo an toàn cho mỗi bình gas được tiêu thụ trên thị trường nhưng có không ít các đơn vị kinh doanh lậu vì lợi nhuận bất chính vẫn bất chấp nguy hiểm, thực hiện việc sang chiết trái phép, tráo đổi các phụ kiện rẻ tiền và sao chép vỏ bình của các thương hiệu gas lớn.

6. Không chỉ bị làm giả tem, màng co..., các bình gas trên còn bị bơm thiếu trọng lượng rất nhiều. Chẳng hạn khi cân thử bình gas nhãn hiệu V Gas phát hiện thiếu hơn 2 kg, còn loại bình Thủ Đức Gas bị thiếu đến... 6 kg. Theo tính toán, một bình gas 12 kg hiện có giá bán khoảng 330.000 đồng/bình, tức 1 kg gas có giá 27.500 đồng. Chỉ cần mỗi bình gas nạp thiếu 2 kg, người bán bỏ túi 55.000 đồng, còn thiếu đến 6 kg là đã gian lận đến 158.000 đồng. Chưa kể nguồn gas được thu mua trôi nổi, chất lượng không bảo đảm có giá thấp hơn khoảng 20% so với gas chất lượng của chính hãng.

Do đó, một trong những biện pháp phân biệt bình gas thật và bình ga giả là cân trọng lượng của gas. (Cân trọng lượng bình gas thật khoảng 25,5kg còn, bình gas lừa có thể chỉ còn 18,4kg).

7. Theo các công ty gas có thương hiệu, khi mua gas cần biết địa chỉ đại lý, cửa hàng gas, không nên chỉ gọi qua điện thoại; khi tiếp cận các tờ rơi quảng cáo, cần cảnh giác hỏi kỹ địa chỉ vì phần lớn chỉ in số điện thoại không dây hoặc di động; khi thấy khả nghi phải yêu cầu xem giấy tờ, thẻ của nhân viên đưa gas và kiểm chứng số điện thoại đường dây nóng của đại lý gas.

8. Tem chống hàng giả Shell Gas được sản xuất với công nghệ in tiên tiến được phát hành và quản lý bởi Viện Khoa Học Hình Sự – Bộ Công An. Ngoài phần in nhận dạng bằng mắt thường, tem có đặc điểm chống giả là logo Shell hình vỏ sò chỉ phát quang dưới ánh đèn tia cực tím. Bằng cách này người tiêu dùng có thể ngay lập tức xác định đó là bình gas chính hãng của Shell hay là gas lậu. Tem sẽ được dán trên 2 sản phẩm đang bán trên thị trường: Gas dành cho gia đình - loại bình 12kg và 11,5kg, và gas bếp công nghiệp – loại bình 45kg. Cách làm này của Shell Gas được tin tưởng là sẽ đem lại hiệu quả chống lại gas giả và hy vọng sẽ được áp dụng rộng rãi hơn trên thị trường.